Yüksek enflasyonla derinleşen ekonomik kriz nedeniyle ev, araba derken orta sınıf için tatil de hayal oldu. Turizm sezonu yaklaşırken oteller ve tur şirketleri erken rezervasyon fırsatları için reklamlar yayınlasa da indirimli fiyatlar bile yurttaşa çok uzak. Temmuz ayında iki çocuklu bir ailenin 5 günlük tatili tek odalı apartlarda 25 bin TL’den başlıyor. Ortalama otellerde 50 bin, beş yıldızlı otellerde ise 70 bin TL’yi aşıyor. Üst segmentlerde ise fatura 300 bin TL’yi buluyor. Turizmci bir kriz durumunda muhtaç kaldığı yerli turisti kaybetmemek için faizsiz tatil kredisi ve yerli turiste özel kontenjan öneriyor.
Asgari ücretin 17 bin TL, ortalama ücretin 25-30 bin TL olduğu, kredi faizlerinin yüzde 50’leri aştığı bu dönemde turizmde yaz sıkıntılı geliyor. Erken rezervasyon ile ilgili resmi oranlar verilmese de görüştüğümüz turizm kaynakları, manzaranın çok da iç açıcı olmadığını söylüyor. Geçen yıl yüksek fiyatlarla yabancı turisti Mısır, İspanya ve Yunanistan’a kaçıran turizmci, tatil giderini karşılayabilecek durumdaki yerli turisti ise yüksek fiyatlar nedeniyle vizesiz Doğu Avrupa ülkeleri ile kapıda vize uygulaması başlatan Yunanistan’a kaptırıyor.
5 yıl sonra bulamazsınız
Daha önce turizmcilere “Yerli turisti kaybetmeyelim, onlara özel kontenjan ayıralım” çağrısında bulunan Dedeman Resort&Hotels Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Demiray, yerli turistin mevcut fiyatları ödeme imkânı olmadığını belirtti. Demiray, “Bizim insanımız 250 Avro ve üstünü ödeyemez. Tüketimde tasarruf dönemi başladı. Bakın ben 5-10 yıl önce ‘böyle giderse çalıştıracak işçi bulamayız bu sektörde’ diyordum kimse inanmıyordu. O konuda halimiz ortada. Bugün de böyle giderse 5-10 yıl sonra yerli turist bulamayız’ diyorum” dedi.
Bu yıl tatil yapabilecek durumdaki yerli turistin daha seçici olacağını söyleyen Demiray, “Yerliyi kaçırmamamız lazım. Şu anki ekonomik durumda fiyatları kontrol edebilmemiz çok zor, farkındayım. Ama belli bir oranda yerli turiste kontenjan ayırıp sonra fiyatları yükseltebilirsiniz. Biz yerliyle yabancıyı aynı kefeye koyamayız” diye konuştu.
Politika değişmeli
Eski Turizm Bakanı Abdulkadir Ateş de düşen alım gücüyle birlikte yurttaş için her şeyin lükse dönüştüğünü vurguladı. 1991-94 yılları arasında bakanlık görevini yürüten Ateş, “Bizim ana felsefemiz her gelir grubundaki Türkiye vatandaşının tatil yapabilmesi politikasıydı. Yurttaşlarımızın tatil yapabilmesi için kamp yerleri ayarlamıştık. Orman Bakanlığı ile çalışıp denizin dışında yayla turizmi için alanlar açıyorduk. Her bakanlığın kendi memuru için otellerini yapıyorduk, memurlarımız tatil yapabiliyordu. Ama bunların hepsi özelleştirildi, satıldı. Bu politikadan vazgeçildi” dedi.
Turizmin Türkiye ekonomisine büyük gelir kattığını hatırlatan Ateş şunları söyledi:
“Ama para kazanacağız diye vatandaşımızın tatil imkânını elinden almamak gerek. Tüm vatandaşlarımızın kolaylıkla ve uygun fiyatlarla yararlanabileceği mekânlar yaratılmalı. Kısa vadede ise hızlıca ucuz krediler verilmeli yerli turiste.”
